آموزش علوم دینی یا پرورش افراط گرایی؟

به گزارش شفقنا، گروه طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، به بهانه آموزش علوم دینی برنامه ساخت «مدارس جهادی» بزرگ و کوچک را در سراسر افغانستان روی دست گرفته اند؛ برنامه ای با هدف افراط گرایی، که نگرانی ها و  انتقاداتی را در جامعه افغانستان و جامعه جهانی برانگیخته است.

برای اولین بار در ماه ثور سال گذشته بود که نورالله منیر، سرپرست پیشین وزارت معارف طالبان از برنامه ساخت هزاران «مدرسه جهادی» در سراسر افغانستان خبر داد.

سرپرست وزارت معارف طالبان که در یک برنامه در ولایت لوگر، در شرق افغانستان گفت که این گروه می خواهد در مرکز هر ولایت یک «مدرسه بزرگ جهادی» و در هر ولسوالی از یک تا سه «مدرسه جهادی» بسازد.

طالبان این «مدارس جهادی» را در حالی می سازند که مکاتب و دانشگاه را به روی دختران بسته کرده اند و بیش از دو و نیم میلیون دختر را از آموزش و تحصیل محروم کرده اند.

از سوی دیگر، این گروه در مواردی از ساخت مدارسی تحت عنوان «مدارس دینی» و «جهادی» برای دختران و زنان نیز خبر داده اند.

حدود سه ماه پیش نیز وزارت معارف طالبان اعلام کرد که در یک سال اخیر 12 هزار و 808 دانش آموز دختر را در «مراکز تعلیمات اسلامی» در سراسر افغانستان جذب کرده اند.

«روشن نبودن ماهیت آموزش در مدارس طالبان»

ساخت مدارس دینی و فراهم سازی زمینه آموزش علوم دینی، از مواردی بوده است که در افغانستان همواره با استقبال و حمایت مردم مواجه شده است.

مردم افغانستان سالها، حتی با پرداخت هزینه شخصی، به ساخت مدارس دینی و فراهم سازی زمینه آموزش علوم دینی برای فرزندان شان کمک کرده اند و این انگیزه هنوز در میان این مردم وجود دارد.

اما با وجود این، مردم چرا از ساخت هزاران مدرسه تحت نام «مدارس جهادی» توسط طالبان نگران هستند؟ چرا نمی توانند با ذهن و خاطر آرام فرزندان خود را برای آموزش علوم دینی به چنین مدارسی بفرستند؟

بر اساس گزارش های منتشر شده در این مورد، برای بسیاری از شهروندان افغانستان «ماهیت آموزش» و «نوعیت آن» در «مدارس جهادی» طالبان روشن نیست.

با توجه به سیاست ها و رفتارهای افراطگرایانه طالبان و باور این گروه به ایدئولوژی «ترور» و «انتحار» بسیاری از مردم فکر می کنند طالبان این مدارس را برای «ترویج» چنین ایدئولوژی ایجاد می کنند، نه آموزش علوم دینی.

طالبان هنوز نصاب آموزش «مدارس جهادی» کوچک و بزرگ خود را اعلام نکرده اند و هیچ کس نمی داند که در این مدارس چه کتاب هایی تدریس می شوند، دانش آموزان چه می آموزاند و چه کسانی به آنها آموزش می دهند.

با توجه به مشخص نبودن نصاب آموزش «مدارس جهادی» طالبان، نگرانی از «ترویج افراطگرایی» در این مدارس تحت پوشش «آموزش علوم دینی» و با سوء استفاده از عنوان و برچسب «دینی»، هر روز بیشتر افزایش می یابد.

ریشه این نگرانی بر می گردد به تحقیقاتی که در بیست سال گذشته از «مدارس دینی» در مناطق تحت کنترل طالبان در بخش های مختلف افغانستان انجام شده است.

انیستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در یک تحقیق دریافته بود که «مدارس دینی» که در مناطق تحت کنترل طالبان و محلاتی که امکان نظارت و بررسی آن فراهم نیست، به ترویج «باورهای رادیکال و افراطی» می پردازند.

چنین تحقیقاتی از سوی شماری از نهادهای دیگر نیز انجام شده بود و نشان می داد که طالبان در این مدارس، به جای تدریس علوم دینی و با سوء استفاده از چنین عناوینی برای فریب اذهان عامه مردم افغانستان، به ترویج باورهای افراطگرایانه و ایدئولوژی طالبانی می پردازند.

«تربیت سرباز برای جنگ های آینده»

طالبان هنوز به صورت رسمی اهداف ساخت هزاران مدرسه تحت عنوان «مدارس جهادی» را اعلام نکرده اند، اما بسیاری از آگاهان و کارشناسان به این باور هستند که این گروه از این مدارس برای تربیت نسل جدیدی از جنگجویان «انتحاری» استفاده می کنند.

بدون تردید نگاه طالبان به این مدارس، صرفا نگاه آموزش ‌محور نیست، بلکه آنها به این مدارس به عنوان پایگاه ‌های اجتماعی و به دانش آموزان آن به عنوان سربازان بالقوه در جنگ ‌های آینده نگاه می ‌کنند و این امر، تهدیدات و خطرات گسترش چنین مدارس برای آینده افغانستان را بیشتر می‌کند.

در بیست سال گذشته گزارش ‌های متعددی منتشر شد که گروه طالبان از میان طلبه ‌های «مدارس دینی»، سربازگیری می کنند. اکنون نیز یکی از اهداف عمده این گروه از تأسیس «مدرسه های جهادی»، تربیت صدها هزار سرباز باالقوه برای جنگ ‌های آینده در داخل کشور و یا صدور آن‌ها برای «جهاد» در بیرون از افغانستان است.

کارشناسان می گویند که برنامه گسترده مدرسه سازی طالبان با تربیت نسلی از کودکان با مفکوره «افراطگرایانه» و «انتحاری»، علاوه بر اینکه آینده افغانستان را با خطرات متعددی مواجه می سازد، صلح، ثبات و امنیت کشورهای همسایه افغانستان و منطقه را نیز تهدید می کند.

بر اساس گزارشی که در اوایل سال جاری خورشیدی از یک نشست ملا هبت الله، رهبر طالبان با رئیسان منابع بشری ادارات مختلف این گروه منتشر شد، یکی از برنامه های طالبان «گسترش جنگ در ورای مرزهای افغانستان» است.

این گزارش نشان می دهد که رهبر طالبان به اعضای این گروه دستور داده است که برای پیش برد جنگ در خارج از افغانستان، آمادگی بگیرند.

کارشناسان با اشاره به «ماهیت استخباراتی» طالبان و ارتباط و «فرمان بری» رهبران این گروه از استخبارات کشورهای مختلف، این نگرانی را مطرح می کنند که در صورت تداوم حاکمیت این گروه و جذب صدها هزار نفر در «مدارس جهادی» در سراسر افغانستان، این کشور به یک پایگاه قوی تروریستان تبدیل خواهد شد و برنامه «صدور انتحاری» با اشاره استخبارات کشورهای مختلف، عملی خواهد شد و امنیت و ثبات کشورهای مختلف، در گام نخست همسایه ها را برهم خواهد زد.