یوناما هیات معاونت ملل متحد برای افغانستان (UNAMA) در گزارش تازه خود که روز دوشنبه اول عقرب 1402 منتشر شد از نقض گسترده حقوق بشر در حاکمیت طالبان خبر داده است. گزارش بر اساس دستورالعمل شورای امنیت ملل متحد تهیه شده است که قبلا صادر شده بود. در این گزارش که قضایای حقوق بشری را از ماه جولای تا ماه سپتمبر 2023 در حاکمیت طالبان شامل می‌شود، قضایای متعددی هم‌چون قتل، شکنجه، بازداشت خودسرانه، وضع محدودیت‌های جدید بر اقشار مختلف، تخطی‌های مقامات حاکم از قوانین و نقض حقوق بشری افراد گزارش شده است.
تداوم جنایت علیه هزاره‌ها
در گزارش قتل‌های زنجیره‌ای و جنایات علیه هزاره‌ها در ارزگان خاص ذکر شده و آمده است که در بین ماه‌ها جون تا آگست 2023 گزارش‌های گسترده‌ای در زمینه کشتار، تخریب اموال و محصولات زراعتی مردم هزاره منتشر شد و این اتهام نیز وجود داشت که نیروهای امنیتی برحال در این قضایا دست داشته باشند. بر اساس این گزارش از ماه جنوری تا سپتمبر کشتار حداقل شش تن از ساکنان ولسوالی ارزگان خاص، پنج مورد تخریب اموال شامل وسایل نقلیه، خانه‌ها و محصولات زراعتی متعلق به هزاره‌ها و دو مورد لت و کوب در ولسوالی ارزگان خاص مورد تایید دفتر ملل متحد قرار گرفته است.
هم‌چنین یوناما از وضع محدودیت بر مراسم عاشورا، علی‌رغم اعلان قبلی مقامات طالبان مبنی بر آزادی عمل در برگزاری مراسم عاشورا، گزارش داده و آورده است که محدودیت‌ها در ولایاتی چون هلمند، قندهار، نیمروز و ارزگان بیشتر بوده است. بر اساس گزارش در 25 و 26 جولای نیروهای طالبان مردم عزادار را به اتهام این که دستورالعمل‌های صادرشده از سوی این گروه را رعایت نکرده اند، با سیلی و باطوم مورد لت و کوب قرار داده اند.
در گزارش هم‌چنین آمده است که در 28 جولای نیروهای طالبان در ولایت غزنی با هدف پراکنده ساختن عزاداران عاشورا به سوی آنان تیراندازی کردند که بر اثر این تیراندازی‌ها، چهار تن به شمول یک کودک و یک زن کشته شدند و شش تن دیگر زخمی گردیده اند.
تداوم نقض حقوق بشری زنان
در گزارش تازه یوناما موارد متعددی از نقض حقوق زنان و وضع محدودیت‌های تازه بر آنان آمده است. در گزارش آمده است که به تاریخ 25 جون از سوی طالبان دستورالعملی برای آرایشگاه‌های زنانه ابلاغ گردید که بر اساس آن تمام آرایشگاه‌های زنانه باید مسدود شوند و زنان نباید از این طریق کار کنند و هر کس از این فرمان تخطی کند مورد بازخواست قرار خواهد گرفت. پس از این ابلاغیه کسانی که بر کار خویش ادامه دادند هدف واکنش‌های خشن از سوی مقامات طالبان قرار گرفتند که چندین مورد در گزارش ذکر شده است.
در گزارش از دستور وزیر امر به معروف طالبان مبنی بر ممنوعیت بازدید زنان از پارک ملی بند امیر سخن به میان آمده است و هم‌چنین گفته شده است که اوایل ماه سپتمبر در ولایاتی چون زابل و خوست مقامات امر به معروف گروه طالبان از بلندگوهای مساجد اعلان کرده اند که از این پس زنان حق ندارند بدون محرم برای خرید به بازار و دکان‌ها بروند که این فرمان تا کنون پابرجا است.
در گزارش از تداوم میکانیزم‌های نظارتی طالبان مبنی بر اجرای کامل ممنوعیت تحصیل دختران و زنان یاد شده و آمده است که بر اساس فرمان‌های قبلی طالبان، زنان حق ندارند در مقاطع لیسه و دانشگاه درس بخوانند و در ماه‌های جون، آگست و سپتمبر مقامات برحال طالبان اقدامات متعددی انجام داده اند تا مطمین شوند که از این فرامین تخطی صورت نگرفته و زنان به تعلیم در مقطع لیسه و تحصیل در دانشگاه‌ها نپرداخته اند و ممنوعیت‌ها به طور کامل اجرا می‌شوند.
جنایت علیه نیروهای امنیتی و مقامات دولت پیشین
در گزارش هم‌چنین تاکید شده است که از سال 2021 تا کنون 800 مورد از سوی ملل متحد مستند شده است که در آن‌ها عفو عمومی از سوی طالبان نقض گردیده و نیروهای امنیتی و مقامات سابق کشته، شکنجه، حبس و از سوی نیروهای طالبان ناپدید شده اند.
ملل متحد بار دیگر تاکید کرده است که طالبان باید بر مفاد فرمان عفو عمومی پای بند بمانند و از تخطی‌ها علیه نیروهای امنیتی سابق و مقامات دولت پیشین خودداری کنند.
یوناما قبلا نیز در این مورد یک گزارش مستقل در تاریخ 22 آگست 2023 به نشر رسانده بود ولی به نظر می‌رسد که طالبان در پی آن گزارش به گفته یوناما اقداماتی انجام داد ولی آن اقدامات تا کنون عملی نگردیده است و جنایات سازما یافته علیه نیروهای امنیتی و مقامات سابق هم‌چنان ادامه دارد.
بازداشت خودسرانه رسانه‌گران، فعالان مدنی و مدافعان حقوق بشر
بر اساس این گزارش مقامات طالبان هم‌چنان به بازداشت خودسرانه و محبوس ساختن فعالان مدنی، رسانه‌گران و مدافعان حقوق بشر به دلایل نامعلوم ادامه می‌دهند. در این زمینه از جمله با بازداشت خودسرانه 11 خبرنگار از 6 تا 19 آگست از سوی استخبارات طالبان اشاره شده است که به اتهام ارائه معلومات به خبرگزاری‌های خارجی و پروپاگندا علیه مقامات این گروه توقیف و زندانی شده بودند.
در گزارش هم‌چنین از بازداشت و محبوس ساختن اعضای جنبش اعتراضی زنان، توقیف تلویزیون همیشه بهار به دلیل کار مختلط خبرنگاران زن و مرد در آن و دیگر موارد ذکر شده است.
وزارت امر به معروف و مداخله در امور شخصی مردم
در گزارش هم‌چنین آمده است که وزارت امر بالمعروف و نهی عن المنکر طالبان به بهانه‌های مختلف مردم را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند که از جمله این بهانه‌ها «اجرای ممنوعیت موسیقی»، «نظارت بر اندازه ریش» و «استایل موی مردان» بوده است. از جمله در گزارش آمده است که در دهم سپتمبر در ولایت فاریاب 29 تن از محصلان که در لیلیه دانشگاه فاریاب در مراسم نامزدی یکی از هم‌صنفی‌های خود موسیقی پخش کرده بودند بازداشت شدند و برخی از آنان سیلی خوردند و سر شان تراشیده شد.
