نخستین نشست هیأت رهبری مجمع فدرال خواهان افغاستان به ریاست دکتر اکبر همت فاریابی، پژوهش‌گر عرصه‌های قانون اساسی و تا ریخچه ادیان ابراهیمی و عضوی هیأت مؤسسان مجمع فدرال خواهان با اشتراک اعضای هیأت رهبری این مجمع، به تاریخ 18 حمل 1403 هجری خورشیدی برابر با 6 اپریل 2024 میلادی به صورت آنلاین از طریق پلتفرم (ZOOM) برگزار شد.
این نشست به هدف معرفی اعضای جدید هیأت رهبری، انتخاب رئیس دوره‌یی، رئیس دبیرخانه، سخن‌گو و بحث روی میکانیزم ساختار تشکیلاتی و ضرورت تسریع فعالیت‌های مجمع برگزار شده بود که طی آن کرسی‌های ریاست دوره‌ای، دبیر خانه و سخنگویی مجمع فدرال خواهان افغانستان به رای گیری گذاشته شد.
محترم داکتر نیلوفر ابراهیمی، نمایندۀ پیشین و لایت بدخشان در مجلس نماینده‌گان، مسئول بنیاد زمزم و عضو جنبش روایت نو، به عنوان رئیس دوره‌یی، داکتر فدا محمد پیکان، عضو هیأت رهبری حزب جنبش ملی اسلامی افغانستان و معین پیشین وزارت صحت عامه به حیث رئیس دبیرخانه و داکتر محمد رسول طالب، مشاور پیشین رئیس جمهور، عضو هیأت مذاکره دوحه و رئیس کمیته سیاسی حزب عدالت و آزادی افغانستان به عنوان سخن‌گوی مجمع فدرال افغانستان با اتفاق آرا انتخاب گردیدند.
در نخستین نشست هیأت رهبری مجمع فدرال خواهان افغانستان هم‌چنان فیصله صورت گرفت که کار روی نهایی سازی ساختار تشکیلاتی مجمع باید سرعت بخشیده شود.
استاد سرور دانش، معاون پیشین رئیس جمهور، رئیس حزب عدالت و آزادی و عضوی هیأت مؤسسان مجمع فدرال خواهان افغانستان در نخستین نشست هیأت رهبری این مجمع، به معرفی و بیان اهداف مجمع فدرال خواهان افغانستان پرداخته گفت که یکی از عناصر کلیدی بحران‌های پی‌درپی، انقطاع‌ها و گسست‌ها حد اقل در طول بیش از یک قرن اخیر افغانستان، اختلاف در نوع نظام سیاسی بوده است و از این رو توجه به این امر محوری ترین موضوع مجمع فدرال خواهان افغانستان را تشکیل می‌دهد.
به گفتۀ آقای دانش، پس از فروپاشی نظام جمهوریت و سلطۀ مجدد طالبان بر افغانستان ضرورت توجه به نوع نظام سیاسی را به منظور نجات از تکرار بحران‌های پی درپی، فروپاشی‌های زیان‌بار، انقطاع‌های خونین، گسست‌های ویران‌گر و شکست‌های جبران ناپذیر پیش از هر زمان دیگر بیشتر ساخته است.
آقای دانش، تصریح کرد که با توجه به تجربه‌های مؤفق نظام فدرالی در سطح جهان و ساختار اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و قومی متکثر و متنوع افغانستان، نظام فدرالی بهترین گزینه برای پایان دادن به نزاع دراز دامن، بی عدالتی و خشونت‌های خونین در افغانستان است.
وی با اشاره به این‌که نظام فدرالی شایسته‌ترین نظام برای حل بنیادی بحران‌های متداوم این کشور است گفت: «افغانستان ازنظر ساختارها و بافت‌های اجتماعی و فرهنگی، قومی و زبانی متکثر است؛ همان طوری که فدرالیسم در دیگر کشورهای جهان توانسته مناسبات قدرت را با مردم و گروه‌های متکثر اجتماعی منظم و متناسب نگاهدارد، در سر زمین ما نیز این مدل حکومت و دولت‌داری می‌تواند به معضل منازعۀ قدرت پایان بخشد».
آقای دانش با اشاره به تاریخ مبارزۀ فدرال خواهی در افغانستان گفت که با وجود مواجه‌های عاقبت نیاندیشانه، سرکوب و ستم دستگاه‌های حاکم، صدای عدالت‌خواهی با محوریت فدرالیسم در طول بیش از شش دهه هم‌واره بلند بوده است و از 30 سال بدین‌سو، طنین آن به یک گفتمان غالب عدالت خواهی جهت رسیدن به ثبات و توسعه و رسیدن به عدالت ملی، اجتماعی و طبقاتی بدل شده است.
آقای دانش تأکید کرد که بسیج تمام نیروهای عدالت خواه، احزاب سیاسی، نهادهای مدنی، شخصیت‌های مستقل برای تحقق داعیه فدرال خواهی در افغانستان و بازگرداندن قدرت به مصدر اصلی آن یعنی مردم از مهم‌ترین اهداف مجمع فدرال خواهان افغانستان است.
مجمع فدرال خواهان افغانستان در پی تلاش‌های جمعی از شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی فدرالیست از اقوام، جریان‌ها و ولایات مختلف افغانستان، پس از کنکاش و رایزنی‌های لازم برای آغاز یک فاز نو مبارزاتی در محور فدرالیسم ایجاد شده است.
این مجمع نخستین جلسۀ رسمی خویس را به تاریخ 23 سرطان 1402 برابر با 14 جولای 2023 برگزار کرد و در طول تقریبا ده ماه کار مداوم متن منشور و به تاریخ 19 سنبله 1402 خورشیدی برابر با 9 ستمبر 2023 میلادی اساس‌نامه مجمع فدرال‌خواهان افغانستان را به تصویب رساند.
سرانجام به تاریخ 14 دلو 1402 برابر با 3 فبروری 2024 طی یک نشست آنلاینی با شکوه با حضور بیش از 300 تن از شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی از اکثر ولایات و ساکن در داخل و خارج کشور، منشور فدرالیسم نشر شده و موجودیت رسمی مجمع فدرال خواهان اعلام گردید.
اکنون هیأت رهبری مجمع فدرال خواهان افغانستان با سقف 31 تن متشکل از نمایندگان احزاب سیاسی، نهادهای مدنی شخصیت‌های مستقل سیاسی، علمی، فرهنگی از گروه‌های مختلف قومی و مذهبی و ولایات افغانستان ایجاد و در نخستین نشست هیأت رهبری؛ رییس دوره‌یی، رییس دبیرخانه و سخن‌گوی مجمع فدرال خواهان افغانستان را طی انتخابات آزاد و شفاف انتخاب نمود و قرار است که متباقی ساختار تشکیلاتی این مجمع آن‌گونه که در اساس‌نامه پیش‌بینی شده است به گونۀ سیستماتیک انتخاب و تکمیل گردد.
ساختار تشکیلاتی مجمع فدرال خواهان افغانستان مشتمل بر هیأت موسسان، كنگره، هیأت رهبری، هیأت اجرایی، شورا‌های ایالتی، ولایتی و نمایندگی‌ها می‌باشد.
