پس از منع فعالیتهای کمیته سویدن برای افغانستان، اینک وزارت صحت عامه این گروه فعالیت صحی موسسه فرانسوی «PU-AMI» را منع کرده است. این وزارت به نهادهای مربوطه خود دستور داده که فعالیتهای صحی این موسسه را بهگونه کامل متوقف کنند، اما دلیلی برای ممنوعیت آن ارایه نکرده است.
در عین حال، فعالیت یک موسسه خارجی در بخش صحی در ولایت زابل نیز از سوی این گروه متوقف شده است. پیش از این، دستکم ۱۵ سازمان مددرسان در پی باجگیریهای طالبان در ولایت دایکندی، کار خود را توقف دادهاند. این در حالی است که همه موسسههای خارجی مکلف شدهاند تا پروژههای آموزشی خود را بهصورت کامل متوقف کنند و تجهیزات خود را به طالبان تحویل دهند.
منابع در یک نهاد خارجی به روزنامه ۸صبح تایید میکنند که برخی از مقامهای طالبان از آنان خواستهاند که به موسسه مورد نظر این گروه «پروژه» بدهند. شهروندان اما توقف فعالیتهای موسسههای خارجی را فاجعهبار میخوانند و تاکید دارند که طالبان نباید به خاطر باجگیری و امتیازطلبی خود، مردم را در بحران بشری غرق کنند.
طالبان به دنبال اعمال ممنوعیتها و فشارهای گسترده بر موسسههای خارجی و داخلی، فعالیت موسسه فرانسوی «PU-AMI» را که در بخش صحت فعالیت داشت، منع کردهاند. وزارت صحت عامه این گروه در نامهای به ریاست هماهنگی ولایتها، دستور داده است که عرضه خدمات صحی این موسسه بهگونه کامل متوقف شود.
در نامه وزارت صحت عامه طالبان که در رسانهها و شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود، آمده است: «هدایت است تا موسسه PU-AMI در ولایات که عرضه خدمات صحی میکند، عرضه خدمات صحی آن [را] بهصورت مکمل متوقف کنید.» در این نامه، در مورد دلیل توقف این موسسه جزییاتی ارایه نشده است.
موسسه فرانسوی «PU-AMI» به غیرنظامیانی که از حوادث طبیعی، جنگ و فروپاشی اقتصادی متضرر شدهاند، کمک میکند. این موسسه تصریح کرده که کمکهایش شامل دسترسی به مراقبتهای اولیه، ایجاد کلینیکهای سیار برای رسیدهگی به نیازهای باشندهگان مناطق دورافتاده و حمایت روانی از بیماران در افغانستان میشود.
ارایه کمکهای اضطراری در زمینههای صحت، تغذیه، سلامت روانی، آب، بهداشت و نظافت از برنامههای مهم این نهاد خوانده شده است. این موسسه که در ۲۲ کشور افریقایی، خاورمیانه، آسیا و اروپا نیز فعالیت میکند، از سال ۱۹۷۹ میلادی کار خود را در افغانستان در عرصه صحت آغاز کرده است. این موسسه میگوید که افغانستان همچنان در پیچیدهترین بحران بشردوستانه در جهان قرار دارد. به گفته این نهاد، برگشت طالبان، بحران بشری را افزایش داده و پایداری سیستم صحی این کشور هنوز با خطر جدی مواجه است.
تا کنون روشن نیست که طالبان به چه دلیل فعالیتهای این موسسه را که بیشتر از ۴۰ سال میشود در افغانستان کار میکند، متوقف کردهاند. منابع در موسسههای خارجی اما میگویند که طالبان بر موسسههای بینالمللی فشار وارد میکنند تا پروژههایخود را به نهادها و افراد وابسته به این گروه واگذار کنند.
براساس ادعای منابع، برخی از مقامهای طالبان از نهادهای خارجی میخواهند که به موسسههای داخلی مورد نظر آنها پروژه بدهند. این منابع به دلیل مشکلات امنیتی از ذکر نام موسسههای مورد حمایت طالبان و جزییات بیشتر در مورد آنها خودداری میکنند.
این در حالی است که طالبان به دلیل امتناع موسسه انترساس (HAO) از استخدام افراد مورد نظر این گروه در ولایت زابل، فعالیت این نهاد کمکرسان خارجی را ممنوع کردهاند. به گفته منابع، طالبان فعالیتهای این موسسه را که در بخش صحت کار میکند، روز شنبه، ۲۴ سرطان، متوقف کردهاند.
گفته میشود این دومین بار است که فعالیت این موسسه در زابل پس از امتناع مسوولان آن از استخدام افراد طالبان، متوقف میشود. هر چند مسوولان آن نهاد بر ادامه فعالیت خود در ولایت زابل تاکید دارند، اما شماری از منابع در این موسسه میگویند که روند کار این نهاد در این ولایت متوقف شده و تنها دفتر آن باز مانده است.
منابع در حالی از درخواست طالبان مبنی بر تفویض پروژههای موسسههای خارجی به نهادهای مورد نظر این گروه سخن میزنند که در پی باجگیری این گروه از نهادهای مددرسان، دستکم ۱۵ سازمان فعالیت خود را در ولایت دایکندی متوقف کردهاند. به گفته منابع، این موسسهها پس از آن فعالیتهای خود را در دایکندی متوقف کردهاند که فردی به نام ملا محمدالله اقبال، رییس اقتصاد طالبان در این ولایت و خواهرزاده امینالله عبید، والی این گروه در دایکندی، با افراد زیردست خود در امور نهادهای کمکرسان مداخله کردهاند.
منع فعالیتهای کمیته سویدن برای افغانستان
طالبان در کنار باجگیری و اعمال فشار بر نهادهای مددرسان مبنی بر پذیرش مطالباتشان، از فشار بر موسسات خارجی در سیاست خارجی خویش نیز استفاده کردهاند. این گروه به دنبال سوزاندن قرآنکریم از سوی یک شهروند سویدنی عراقیالاصل، همه فعالیتهای مددرسانی کمیته سویدن برای افغانستان را متوقف کرده است.
به گفته طالبان، تا زمانی که دولت سویدن از مسلمانان جهان معذرتخواهی نکند، اجازه فعالیت دوباره به این کمیته در افغانستان داده نخواهد شد. این کمیته اما گفته است که برای ازسرگیری فعالیتهایش در افغانستان، با طالبان گفتوگو میکند.
طالبان در حالی فعالیتهای کمیته سویدن را در افغانستان متوقف کردهاند که این نهاد از حدود چهار دهه به این سو در افغانستان فعالیت میکند. مسوولان این نهاد میگویند که به مردم افغانستان کمک میکنند تا زندهگی «باعزت» داشته باشند.
کمیته سویدن گفته است: «ماموریت ما یک افغانستان عاری از فقر، خشونت و تبعیض است؛ جایی که حقوق بشر مراعات شود و همه در وقار و عزت زندهگی کنند، از فرصتهای مساوی و عدالت اجتماعی بهرهمند شوند.» در تازهترین مورد، این نهاد اعلام کرده که تنها در سال گذشته میلادی در بخش صحت به ۲.۵ میلیون تن کمکهای صحی رسانده است که در این میان، ۱۳۳ هزار کودک در بخش آموزش و بیش از ۱۰ هزار فرد دارای معلولیت از این کمکها مستفید شدهاند.
کمیته سویدن برای افغانستان میگوید: «نزدیک به ۸۷ هزار دانشآموز در کشور به مکتبهای این کمیته اشتراک میورزند» و نیز سالانه به بیش از دو میلیون تن خدمات صحی ارایه شده است. این نهاد همچنان تصریح کرده که از بازیابی توانایی اشخاص دارای معلولیت حمایت و به توسعه روستایی کمک کرده است. آموزش کودکان، آموزش قابلهها و اهدای اعضای مصنوعی به افراد دارای معلولیت از فعالیتهای عمده این نهاد خوانده میشود. در وبسایت این سازمان نگاشته شده است که بیش از شش هزار کارمند دارد و در ۱۴ ولایت افغانستان فعالیت میکند.
همزمان با این اقدامات طالبان، شماری از شهروندان کشور از مداخله این گروه در روند ارایه کمکهای بشردوستانه و فعالیتهای نهادهای مددرسان بهشدت انتقاد میکنند. این شهروندان میگویند که طالبان نه خود توانایی عرضه خدمات را دارند و نه هم به موسسههای خارجی و داخلی زمینه فعالیتهای آزادانه را مساعد میسازند. این شهروندان میگویند که فعالیتهای شماری از این موسسهها در بخشهای معارف، صحت و پروژههای توسعهای، بر حل نیازمندیها و مشکلات آنان کمک میکند که با توقف آن، فاجعه عمیق بشری در انتظار مردم خواهد بود.
محمد خیراندیش (مستعار)، یکی از باشندههای شهر کابل، میگوید هر کاری که به نفع طالبان باشد، حلال است و در غیر آن با «برچسب زدن جاسوس و حرام بودن»، زمینه باجگیری را برای خود مساعد میکنند. به گفته او، این موسسهها در دورترین نقاط افغانستان به مستحقان کمک میرسانند و نباید اعمال یک فرد سویدنی را بر همه این کشور تعمیم داد. یک شهروند دیگر نیز ممنوعیت فعالیتهای صحی در کشور را «فاجعهبار» میخواند. او میگوید که باید به موسسهها اجازه فعالیت مستقلانه داده شود تا جلو بحران بشری در افغانستان بگیرند.
این مداخلهها در روند کمکرسانی در حالی از سوی طالبان صورت میگیرد که پیش از این بارها نسبت به دسترسی این گروه به کمکهای بشری ابراز نگرانی شده است. در نتیجه مداخله طالبان در امور کمکهای بشری، فعالیتهای برخی از این نهادها در ولایت غور از چندین ماه به این طرف به حالت تعلیق درآمده است. پیش از این، جان ساپکو، بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان، به مجلس نمایندهگان این کشور گفته است که طالبان احتمالا به کمکهای بشردوستانه دستبرد میزنند. او افزوده است که به طالبان کمک مالی نمیکنند و نمیتوانند به دولت آن کشور اطمینان دهند که طالبان به پولها دستبرد نمیزنند.
به باور ساپکو، طالبان کمکهای مالی برای مردم را به سمت خود منحرف میکنند. پیشتر سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز گفته بود که به دلیل تلاش طالبان برای مداخله در کمکهای بشری، فعالیتهای بشردوستانه این کشور در ولایتهای غور، غزنی و ارزگان به حالت تعلیق درآمده است.