در بازیهای آسیایی چین در میان فهرست ۸۱ نفری ورزشکاران افغانستان، ۱۷ ورزشکار زن نیز هستند که از سوی کمیته ملی المپیک افغانستان در تبعید و از خارج افغانستان جواز حضور در این مسابقات را به دست آوردند.
بازیهای آسیایی یا «المپیک آسیایی» که ابتدا قرار بود از ۱۰ تا ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۲ (سنبله سال گذشته) برگزار شود، به دلیل همهگیری کرونا به تعویق افتاد، سرانجام شنبه ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳ در شهر «هانگژو» چین به صورت رسمی افتتاح شد.
در این مسابقات که تا ۸ اکتبر ادامه خواهد داشت، حدود ۱۲۵۰۰ ورزشکار از ۴۵ کشور آسیایی در قالب ۶۱ رشته ورزشی حضور خواهند داشت.
گزارش شده اsj که افغانستان با کاروان ورزشی ۱۲۸ نفری شامل ۸۲ ورزشکار در ۱۵ رشته والیبال (زنان و مردان)، کریکت، تکواندو، وشو، جودو، بکسینگ (بوکس)، دوچرخه سواری زنان، دوش (دو زنان و مردان)، کاراته، راگبی، وزنهبرداری، کوراش، شنا و جوجیتسو در این مسابقات شرکت کرده است.
۲۸ تن دیگر کاروان المپیک افغانستان را مسئولان فدراسیونها، مربیان و اعضای هیات رسمی تشکیل میدهند.
تیم ملی فوتبال المپیک افغانستان (زیر۲۳سال) و تیم ملی نشانه زنی نیز از حضور در این مسابقات انصراف داد.
از ورزشکاران نامدار و شانس کسب مدال برای کاروان افغانستان در این مسابقات خالد هوتک، مدالآور رشته وشو در بازیهای آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا، محسن رضایی، کاپیتان تیم ملی تکواندو و دارنده مدال طلای قهرمانی آسیا و تیم ملی راگبی نائب قهرمان آسیا هستند، باید دید در این مسابقات افغانستان را صاحب مدال خواهند کرد یا خیر.
عبور از خط سرخ و پیروزی دراماتیک
نوزدهمین دوره بازیهای آسیایی به میزبانی «هانگژو» چین در حالی افتتاح شد و در آن اتفاقاتی رخ داد که بدون شک میتوان آن را برای نظام و حاکمان فعلی افغانستان عبور از «خط سرخ» و برای حامیان حقوق زنان شاید یک «پیروزی دراماتیک» تعبیر کرد.
حضور زنان در ترکیب تیم ملی المپیکی افغانستان در سه رشته، آنهم در شرایطی که دور از کنترل و دسترس طالبان یعنی از خارج افغانستان و بخصوص «کیمیا یوسفی» ورزشکار دونده سرشناس کشور با سابقه حضور در دو المپیک ریو و توکیو، بهعنوان یکی از پرچمداران کاروان ورزشی افغانستان در بازیهای آسیایی و حتی حضور تعدادی از ورزشکاران زن در میان این کاروان، از صحنهها و اتفاقاتی بود که خلاف خواسته طالبان در مراسم افتتاحیه رخ داده است؛ اما عملا دست این گروه برای توقف و تغییر در این بازیها بسته بود، زیرا آنان هیچ نقش و دخالتی به دلیل عدم مشروعیت از سوی المپیک آسیایی و جهانی در معرفی ورزشکاران به مسابقات نداشته و کماکان نیز ندارند.
در میان فهرست ورزشکاران افغانستان، «۱۷ ورزشکار زن» نیز هستند که از سوی کمیته ملی المپیک افغانستان در تبعید و از خارج افغانستان جواز حضور در این مسابقات را به دست آوردند.
از جمله این ورزشکاران میتوان به کیمیا یوسفی دونده ۱۰۰ متر (مقیم استرالیا)، یولدوز و فریبا؛ خواهران هاشمی (عضو تیم ملی دوچرخهسواری (مقیم ایتالیا)، و همچنین اعضای ۱۲ نفری تیم ملی والیبال دختران افغانستان (مقیم ایران)، اشاره کرد.
ورزش افغانستان زیر سایه طالبان در دو سالی که گذشت
پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان، شمار زیادی از ورزشکاران رشتههای مختلف، به خصوص در بخش زنان افغانستان را ترک کردند تا چراغ ورزش زنان در افغانستانی که در طی ۲۰ سال عدم حضور این گروه دوباره روشن شده بود، خاموش شود.
طالبان هر چند برخلاف میلشان در سطح مسابقات بینالمللی تا کنون از پرچم سه رنگ سیاه، سرخ و سبز و سرود ملی دولت پیشین استفاده کردهاند، اما موفق به حذف این پرچم از فدراسیون فوتبال، اداره المپیک و حتی بورد کریکت که نزدیکی ویژهای به آن دارند، شدند. همچنین سرود ملی سابق نیزدر هیچ برنامه رسمی ورزشی، فوتبال و کریکت در داخل افغانستان نیز پخش نمیشود که این موضوع نیز نیت و رویکرد آنان روی ورزش را به وضوح نشان میدهد.
مسئولان ورزشی طالبان در مراسم رژه
کیمیا یوسفی که یکی از پرچمداران کاروان افغانستان در بازیهای آسیایی بود، لباس محلی افغانستان را بر تن داشت، و از ماسک استفاده کرد و صورت خود را پوشانده بود. این در حالیست که هیچ یکی از سایر ورزشکاران و اعضای هیات رسمی افغانستان در حین رژه ماسک نداشتند و تنها کیمیا که نفر اول کاروان ورزشکاران بود با ماسک و در حال حمل پرچم سه رنگ افغانستان قابل توجه بود؛ نکتهای که از چشم برخی از منتقدین دور نماند.
کمیته جهانی المپیک، پس از سقوط «جمهوریت» تا کنون، هیچ مشروعیتی به روسای انتخابی گروه طالبان در ادارههای تربیت بدنی و همچنین المپیک را نداده است. تمامی مراحل اداری و حضور کل کاروان افغانستان در این مسابقات از سوی حفیظ الله ولی رحیمی، رئیس کمیته ملی المپیک در دوران دولت پیشین، که فعلا مقیم کانادا است و یونس پوپلزی، سکرتر جنرال (دبیر کل) کمیته ملی المپیک افغانستان که در حال حاضر مقیم فرانسه، که کماکان نزد المپیک جهانی مشروعیت دارند، سازماندهی شده است.
شاید به همین دلیل است که طالبان از حضور زنان ورزشکار زیر پرچم افغانستان و حتی انتخاب یکی از آنان بهعنوان پرچمدار کاروان افغانستان نتوانستند جلوگیری کنند؛ موضوعی که احتمالا آنان ناراضی کرده است.
هیات دوگانه ورزشی افغانستان سوژه رسانهها در هانگژو است
کاروان ورزشی افغانستان از همین ابتدا در توجه رسانه های حاضر در هانگژو قرار دارد. موضوع حضور ورزشکاران زن در این مسابقات برخلاف میل طالبان که دو نماینده آنها در محل مسابقات حضور نیز دارد به سوژه جالب برای خبرنگاران تبدیل شده است.
اتل مشوانی، سخنگوی کمیته المپیک تحت کنترل طالبان که به صورت سوال برانگیزی با معرفی یونس پوپلزی کارت رسمی حضور در بازیها را بهعنوان عضو کمیته المپیک افغانستان دریافت کرد و در مراسم رژه کاروان افغانستان با لباس محلی افغانستان نیز حضور داشت، از ورزشکاران زنی که در این مسابقات به نمایندگی از افغانستان حضور دارند، هیچ نامی نبرد. او حتی رشتههایی را که زنان در آن حضور دارد، بهعنوان رشتههایی که کاروان افغانستان در آن مسابقه خواهد داد به خبرنگاران اطلاع رسانی نمیکند. اما در عین حال حفیظ الله ولی رحیمی، رئیس المپیک افغانستان که از کانادا به چین آمده و در محل مسابقات نیز حضور دارد، به صورت تمام و کمال از ورزشکاران افغانستان به شمول زنان یاد میکند.
بدون حضور زنان از پول و مشروعیت خبری نیست
به نظر میرسد رویکرد کمیته بینالمللی المپیک در مقابل ورزشکاران افغانستان و مدیران برحال ورزش این کشور در داخل و خارج با توجه به اتفاقات رخ داده در بازیهای آسیایی هانگژو، واضح و روشن است. اینکه تا زمانی که حکومت و در قدم بعدی اداره ورزش افغانستان موافقت و زمینه را برای شروع دوباره ورزش زنان در داخل افغانستان اعلام و فراهم نکند، المپیک جهانی نه حاضر به ارسال بودجه برای ورزش داخلی افغانستان است و نه هم به روسای معرفی شده از سوی آنان مشروعیت کاری و اجازه حضور در مسابقات به این صورت است.
با توجه به اینکه دولت توان کمک مالی به ورزش افغانستان را ندارد، باعث شده نهتنها مشروعیت رهبری ورزش افغانستان زیر سوال برود، بلکه روز به روز آنان را تنگدست و نا امیدتر کرده است. با این تفاوت که همانند مسابقات امسال، ورزشکاران دختر با هماهنگی و بودجه کمیته بینالمللی المپیک از بیرون کشور به صورت منظم در کاروان ورزشی افغانستان شرکت پیدا خواهند کرد. مخصوصا اینکه سال بعدی مسابقات مهم المپیک پاریس برگزار خواهد شد که موضوع حضور زنان نیز کماکان مطرح است.
منتقدین از نهادهای بینالمللی ورزش از جمله کمیته بینالمللی المپیک و فیفا انتقاد کردهاند که حضور تیمهای زنان افغانستان در تبعید هنوز به طور باید و شاید در مسابقات بینالمللی فراهم نشده است.
حضور تیم ورزشکاران زن افغانستان در تبعید در این دوره مسابقات آسیایی چین میتواند آغاز تغییر در این زمینه باشد.
در صورتی که منع ورزش زنان افغانستان ادامه یابد، و سرانجام صبر فیفا و همچنین کمیته جهانی المپیک نیز به پایان برسد با عدم ارسال بودجه و محرومیت از مسابقات بین المللی، ورزش مردان افغانستان نیز در انزوا قرار خواهد گرفت، امری که شاید خیلی برای حاکمان فعلی افغانستان جدی و جدید نباشد. در آن صورت، ممکن است ورزشکاران افغانستان همانند ورزشکاران کشورهای تعلیق شده مثل روسیه، مثلا در غالب تیمهای نمادین المپیک در مسابقات شرکت کنند، تیمهای ملی فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلی نیز در صورت تعلیق رسمی فدراسیون فوتبال افغانستان از سوی فیفا حق شرکت در تورتنمنتهای رسمی را نخواهند داشت.
اگر در نهایت چنین اتفاقی رخ بدهد، ورزش افغانستان با بودجه ناچیز دولتی، شاید تنها در مسابقات داخلی و برخی کشورهای منطقه فعال باشد.
فرضیه دیگری که خیلی نمیتوان به آن خوشبین بود موافقت احتمالی طالبان برای حضور دوباره دختران در میدان ورزشی است که میتواند ورزشکاران افغانستان را به میدانهای بین المللی نیز برگرداند.