نوشته زیر اگرچه به طور مبالغه‌آمیز و تا حد زیادی همگام با متحدان بین المللی طالبان موضوع اختلافات داخلی را برجسته می‌سازد. اما واقعیتی است که نمی‌شود آن را انکار کرد. وب سایت عدالت و آزادی بدون اینکه با ادبیات به کار رفته در این نوشته موافق باشد، تنها به عنوان یک تلنگر به مخالفان طالبان این دیدگاه را منعکس می‌کند و امیدوار است که بزرگان و گروه‌های تاثیرگذار در افغانستان یک‌بار دیگر و بدون درنظرداشت اختلافات سلیقه‌ای و جناحی برای رهایی مردم و آزادی افغانستان با همدیگر متحد شوند. بدون شک در این صورت می‌توانند تغییرات جدی در عرصه سیاسی کشور به وجود آورند.
این جلسه مخالفان طالبان در دوشنبه قرار بود منجر به طرح پلانی برای سروسامان دادن به اوضاع افغانستان شود. اما منجر به تنش‌های داخلی و جناح‌گرایی بیشتر بین آن‌ها شد.
هم‌زمان با تقویت جایگاه طالبان در افغانستان به عنوان پیوندی برای بسیاری از چیز‌های بد در حال حاضر، از جنایات علیه بشریت گرفته تا صدور عمده مواد مخدر، سلاح و تروریزم تحکیم می‌کند، یکی از جنگسالاران پیر تشنه به خون در آخرین جلسه مربوط به افغانستان سروکله‌اش در میان مخالفان فرضی طالبان پیدا شد و به عنوان آخرین امید مردم برای پس گرفتن کشورشان، علیه طالبان اعلام جنگ کرد.
تنها دو راه برای آزادی افغانستان وجود دارد، اسماعیل خان که در اواسط هفتاد سالگی قراردارد، این سخنان را در جمع مخالفان طالبان در دوشنبه پایتخت تاجیکیستان ابراز کرد. اسماعیل خان گفت مذاکره با طالبان هرگز نتیجه نداده است. از این رو، جنگ تنها گزینه روی میز برای آن‌ها باقی مانده است.
دوشنبه به تازگی میزبان دومین نشست امنیتی هرات بود که تا سقوط نظام جمهوریت در شهر هرات برگزار می‌شد. انتظار می‌رفت مخالفان طالبان در این اجلاس، پس از دوسال از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در افغانستان، طرحی برای بیرون رفت از بحران ارائه کنند.
بدون تردید، این اجلاس اختلافات داخلی، جناح‌گرایی و نگرانی‌های آن‌ها را که در دور بعدی چه اتفاقی خواهد افتاد تشدید کرد. این نشانی اندوه‌بار از نبود طرح و ایده در بین مخالفان طالبان است؛ مخالفانی که قادر به کنار گذاشتن عقده‌ها و جاه‌طلبی‌های شخصی برای آینده کشورشان نمی‌باشند.
این مخالفان در جلساتی که اغلب هزینه‌های آن‌ها توسط اندیشکده‌ها و سازمان حمایت از دموکراسی پرداخت می‌شود، رقابت خود را به نمایش می‌گذارند. آن‌ها حاضر نیستند از صحنه کنار بروند تا تغییر نسلی روی بدهد و در عین حال مسئولیت سقوط نظام جمهوریت فاسد و بی‌کفایت را که خود بخشی از آن بوده‌اند را به عهده نمی‌گیرند. رحمت الله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، گفت منطقه و جهان با فقدان آگاهی، بینش و اجماع در مورد طالبان مواجه است و به لطف آن، طالبان روز به روز جای پای خود را در افغانستان محکم می‌سازند.
شواهد بی‌شماری از قساوت‌های طالبان بر مردم افغانستان و تهدید امنیت بین‌المللی طی این دو سال پس از بازگشت آن‌ها به قدرت وجود دارد. ادارات مختلف سازمان ملل از نقض آشکار حقوق بشر، تولید و صدور هروئین و متامفتامین و حمایت از گروه‌های تروریستی و جهادی در سطح منطقه و حتی تا اروپا توسط طالبان، گزارش می‌دهند. براساس اظهارات حکومت مجارستان گروه طالبان در قاچاق انسان به اروپا و جمع‌آوری پول برای ترور دست دارد. نبیل بر این باور است که “در منطقه‌ای پر از سلاح‌های هسته‌ای، طالبان در تلاش دست‌یابی به سلاح اتمی تاکتیکی است، حتی اگر از بمب هسته‌ای استفاده نکنند، برای سودجویی شان خوب است.”
عدم توجه جامعه جهانی به تهدیدات جدید از افغانستان، به بیان هانز جاکوب شیندلر رئیس ارشد پروژه مبارزه با بنیادگرایی مستقر در برلین و نیویارک، به معنای “به آینده پشت کردن” و تکرار جنایات القاعده در همکاری با طالبان درسال 2011 در ایالات متحده است.
برخی از کشورها برای ضربه زدن به ایالات متحده از طالبان حمایت کردند و حالا می‌فهمند که این کار به ضررشان بوده است. پاکستان، که از طالبان برای ایجاد مانع بر سر راه هند برای جاه طلبی‌های منطقه‌ای‌اش استفاده می‌کرد، شاهد حملات مرگ‌بار تروریستی با هدف ضربه زدن به دولت این کشور توسط گروه تحریک طالبان پاکستان بوده که از گروه‌های نزدیک به طالبان افغانستان است.
تاجکیستان که همواره نگران فعالیت‌های تروریستی از خاک افغانستان بوده است و به شکل عمل‌گرایانه با تحولات افغانستان برخورد کرده است، تهدیدات طالبان را درک می‌کند و در سال جاری شاهد چندین حمله بوده و سلاح، مهمات، منابع مذهبی و پول نقد از تروریست‌ها کشف کرده است. طالبان بمب گذاران انتحاری جماعت انصارالله که از جمله گروه‌های تروریستی و همسو با این گروه است را به مرزهای مشترک بین افغانستان و تاجیکیستان منتقل می‌کند.
اما با تقویت جایگاه طالبان و بی‌توجهی سازمان‌های بین‌المللی، گزینه‌های عملی برای مقابله با این گروه چیست؟ شندلر در گفت‌وگویی با مجله فارن پالیسی گفت سازمان ملل در تنگنا قراردارد: از یک سو سازمان ملل در “وضعیت گروگان‌گیری مجازی،” قرار دارد؛ برای تامین امنیت کارکنان خود در افغانستان به طالبان متکی است، در حالی‌که ماهانه ده‌ها میلیون دالر پول نقد را با هدف کاهش تاثیرات بحران انسانی به افغانستان کمک می‌کند ” اما با چالش‌های واقعی برای مصرف شفاف آن‌ها پس از اینکه طالبان این پول‌ها را در اختیار می‌گیرند، رو به رو است.” آخرین خودارزیابی سازمان ملل چیز تازه‌ای برای آینده پساطالبان ندارد.
جواب‌های اندکی در اجلاس دوشبنه ارائه شد. اسماعیل خان، در حالی‌که پیراهن و تنبان سفید به تن داشت و دستمال سیاه و سفید برسر، مانند ستاره‌های راک در کنفرانس ظاهر شد و در لابی هتل پنج ستاره‌ای که کنفرانس در آن دایر شده بود برای گرفتن عکس سلفی ژست می‌گرفت. خان در روزهای آخر جمهوریت زمانی که رهبری خیزش‌های مردمی در هرات را به عهده داشت توسط طالبان دستگیر شد و اکنون در ایران زندگی می‌کند. وقتی از او پرسیده شد آیا با اجازه ایران به نشانه افزایش بی‌صبری این کشور در برابر طالبان به دوشنبه آمده است، جواب رد داد.
جز شکارچیان عکس‌های سلفی، بسیاری از اشتراک کنندگان در کنفرانس با حضور خان در این کنفرانس مخالف بودند و او را نشانه یک محافظ شکسته سابق می‌دیدند.
یکی از اشتراک کنندگان که نخواست نامش افشا شود گفت: “اگر او برگردد، تفاوتی در وضعیت فعلی ایجاد نمی‌شود.” “آدم‌های زیادی را کشت، سپس به مدت 20 سال از نزدیک زیر نظر بود. آمریکایی‌ها او را با هواپبماهای بدون خلبان زیر نظر داشتند. آن‌ها نبض او را کنترول می‌کردند. بدون این کار او مانند سابق عمل می‌کرد. و این برای افغانستان خوب نیست.
اسماعیل خان از شورای مقاومت ملی، ائتلافی از جنگ سالاران مانند عبدالرشید دوستم، معاون پیشین رئیس جمهور، عطامحمد نور و دیگر چهره‌های منطقه‌ای و قومی که پس از سقوط جمهوریت از افغانستان فرار کردند، کسانی که جز پس گرفتن پول‌ها، املاک و پرستیژشان، برای آن‌ها اهمیت ندارد، در این کنفرانس نمایندگی می‌کرد.
اما حضور اسماعیل خان سبب شد که احمد مسعود رهبر جبهه مقاومت ملی، که زمانی در بین مردم محبوب بود، با اینکه در دوشنبه زندگی می‌کند زیاد در کنفرانس ظاهر نشود. دستیاران مسعود گفتند که او مصروف بوده است. بسیاری از جوانان افغانستان که به او به حیث رئیس جمهور آینده افغانستان امید بسته بودند، اکنون چیزی بیش از یک کیش شخصیتی که تلاش می‌کند در ظاهر مانند پدرش، احمدشاه مسعود، رهبر ائتلاف جنبش شمال سابق، باشد نمی‌بینند.
به تبعیت از آمریکا، اکثر کشورهای غربی از مقاومت مسلحانه علیه طالبان حمایت نمی‌کنند. از نظر شیندلر بی‌میلی به بازگشت به جنگ در افغانستان قابل درک است. اما به باور او ” هنگامی‌که مخالفان طالبان گردهم می‌آیند شما باید در آنجا حضور داشته باشید تا شکل‌گیری یک دیدگاه بدیل برای دوران پسا طالبان را تسهیل کنید.”
شنیدلر تاکید کرد، “همیشه بحث بر سر این جناح و آن جناح است. برخی از مخالفان در این نشست‌ها حضور نمی‌یابند چون رقبای آن‌ها حضور یافته‌اند. این رویکرد چگونه می‌تواند مفید باشد؟ ما شاهد چنین رویکردی در مدت بیشتر از 20 سال بوده‌ایم. اکنون دیگر هیج کسی معذور نیست.”
بدون هراس، دکان گفتگوی دیگری این هفته برای سومین دور در ویانا باز می‌شود. علی میثم نظری سخنگوی جبهه مقاومت ملی از دو شنبه پایتخت تاجیکستان گفت آن‌ها در نظر دارند یک استراتیژی پساطالبان را در آنجا یا هرجای دیگری نهایی بسازند.
