به نام خداوند عدالت و آزادی
بر اساس آموزههای اسلامی و حقوق بشری، همه‌ی انسان‌ها از نظر حقوق و کرامت انسانی، آزاد و برابر متولد شده‌اند هشتم مارچ روز آزادی زنان با تحقق همین هدف یعنی حفظ و حمایت از حقوق و کرامت انسانی زنان و جلوگیری از تبعیض و خشونت علیه آنان به و جود آمد. ما اکنون در حالی این روز را گرامی می‌داریم که متاسفانه زنان افغانستان بدترین وضعیت را در حاکمیت افراطی طالبان سپری می‌کنند و جهان نظاره‌گر این وضعیت است. در حقیقت امروز افغانستان به یک زندان بزرگ برای شهروندانش و به طور خاص به یک زندان واقعی برای زنان تبدیل شده است.
بعد از تسلط طالبان در 15 اگست 2021، افغانستان از نظر حقوق بشر و بخصوص حقوق زنان تاریکترین روزهای تاریخ خود را سپری میکند. انسان افغانستانی امروز از ابتداییترین و اساسیترین حقوق انسانی خود محروم بوده و زنان به عنوان نیمی از پیکره فعال جامعه از حیات سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی بهکلی حذف شده‌اند. در حالی که جهان دم از برابری زن و مرد در تمام حقوق انسانی می‌زند، امروز زنان در افغانستان از طبیعیترین و ابتداییترین حقوقشان از جمله حق آموزش، حق کار، حق مشارکت سیاسی، حق آزادی و.. محروم شده‌اند.
همچنین پاسخ طالبان به اعتراض و دادخواهی زنان علیه این محرومیتها جز ارعاب و تهدید، سرکوب شدید، بازداشتهای خودسرانه و زندانی، قتل و شکنجه زنان معترض نبوده است.
طالبان بعد از تسلط بر کشور، تبعیض گسترده و سیستماتیک و سختترین محدودیتها و محرومیتها را بر زنان افغانستان اعمال نمودند که موارد زیر تنها بخشی از آن‌ها است:
1) محرومیت از آموزش: آموزش که یکی از حقوق اساسی بشر است و در اسناد عام بین المللی حقوق بشری مورد تاکید قرار گرفته است. بر اساس این حق، همه کودکان در جهان باید دسترسی برابر به آموزش داشته باشند. اما افغانستان تنها کشوری در جهان است که زنان در آن از حق تحصیل محروم هستند. زنان تحت حاکمیت فعلی طالبان به طور مطلق از مکتب تا دانشگاه از آموزش منع شده‌اند.
2)محرومیت از آزادی: طالبان، حق آزادی زنان را در تمام سطوح زندگی به خصوص آزادی در انتخاب پوشش را به طور کامل محدود کرده است. همه زنان ملزم به پوشیدن لباس بلند سیاه هستند. پوشیدن هر رنگ دیگری مجازات دارد. زنان باید با ماسک صورتشان را بپوشاند. علاوه بر آن طالبان یکی از ابتداییترین و طبیعیترین حق زنان یعنی حق آزادی رفت و آمد در جامعه را نیز محدود کردهاند. براساس این محدودیت، زنان بالغ بدون محرم مرد اجازه ندارند به خارج از کشور و یا حتی داخل کشور و به ولایات دیگر سفر نمایند. در حالت افراطیتر آن، زنان بدون محرم مرد نمیتوانند به ادارت دولتی و شفاخانهها و مراکز بهداشتی بروند. این در حالی است که بسیاری از زنان، شوهران و پدران خود را در جنگ و انتحاریها از دست دادهاند و هیچ محرم مردی در خانواده شان ندارند.
بنابراین این زنان از تمامی خدمات اجتماعی و صحی محروم میشوند. همچنین در اثر این محدودیت، بسیاری از زنان فرصت بورسیههای تحصیلی خارج از کشور را نیز از دست میدهند . همچنین از محدودیتهای تبعیض آمیز و ضد انسانی که طالبان بر زنان وضع کردهاند، ممنوعیت رفتن زنان به پارکها و مراکز تفریحی، رستوران ها و بسته شدن حمامهای زنانه است.
3)محرومیت از حق کار: با روی کار آمدن طالبان زنان افغانستان به طور گسترده از حق کار محروم و خانه نشین شده‌اند. زنانی که در وزارت خانهها، ادارات دولتی، محاکم و پولیس کار میکردند به دستور طالبان از کار اخراج شده‌اند. زنان تجارت پیشه، هنرمندان، ورزشکاران، کارمندان رسانههای دیداری و شنیداری، خبرنگاران زن، کارمندان شرکتهای خصوصی، مشاغل خود را از دست دادهاند. در فرمان اخیر طالبان، زنان از تمامی مشاغل حتی کار در موسسات خارجی و نهادهای امدادرسان نیز منع شدند. این در حالی است که بسیاری از این زنان سرپرست و تنها نان آورخانواده شان هستند که اکنون بیکار و با فقر و تنگدستی دست و پنجه نرم می‌کنند. در بسیاری از موارد از شدت فقر و بیچارگی اقدام به گدایی یا فروش کودکان خود از جمله کودکان دختر می‌کنند.
4)محرومیت از حق مشارکت سیاسی: بعد از روی کار آمدن طالبان حق مشارکت سیاسی زنان به طور کامل توسط این گروه نقض گردیده و هیچ زنی در کابینه طالبان و پست های بلند دولتی دیده نمیشود. درواقع زنان به طور کامل از صحنه سیاسی کشور حذف شده‌اند.
5)همچنین بازداشتهای خودسرانه، زندانی و شکنجه نمودن زنان معترض از زمان روی کار آمدن طالبان تا اکنون جریان دارد. برخی گزارشها حاکی از ربودن زنان جوان توسط طالبان و پیدا شدن جسد آنان میباشد، بخصوص فعالین مدنی، کارمندان رسانهها، کارمندان دولت پیشین و زنانی که جزء پولیس و نیروهای نظامی سابق بودند.
بر اساس آنچه بیان شد، طالبان اساسیترین قواعد آمره حقوق بشری را که مورد پذیرش اکثر کشورهای جهان است و افغانستان نیزنسبت به آن‌ها تعهد دارد، نقض میکند. همه این قواعد نقض شده جزء تعهدات عام بین المللی کشورها و غیر قابل نقض هستند.
برای جلوگیری از نقض آشکار قواعد آمره بین المللی حقوق بشری که جزء ارزشهای پذیرفته شده، جهانشمول و غیرقابل عدول میباشند، جامعه جهانی از جمله سازمان ملل متحد، نهادهای حقوق بشری و دولتهای عضو باید از زنان و دختران افغانستان برای دستیابی به حقوق اولیه خود به ویژه حق تحصیل حمایت نمایند و اقدامات عملی و موثر و قابل اجرا را برای توقف نقض حقوق زنان توسط طالبان روی دست گیرند و به طور متحدانه از طرق مختلف دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی بر طالبان فشار آورند تا حقوق بشری زنان را به رسمیت بشناسند و از نقض آن خودداری نمایند.
ما ضمن این که فرارسیدن 8 مارچ را برای همه زنان آزاده جهان مخصوصا به بانوان و زنان و دختران افغانستان تبریک می گوییم، از مبارزات سیاسی زنان افغانستان و از نهضت عدالتخواهانه و حقطلبانه آنان کاملا حمایت میکنیم و بر این باور هستیم که بدون تأمین حقوق اساسی زنان در همه عرصههای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، نیمی از جامعه و مردم ما در اسارت گرفته شده و کشور ما از رشد و ترقی باز خواهد ماند.
ما از جامعه جهانی و از همه کشورها مخصوصا کشورهای اسلامی میخواهیم که با حمایت از حقوق و منافع و اقعی مردم افغانستان، به هیچ صورت رژیم استبدادی و نامشروع طالبان را به رسمیت نشناسند و اجازه ندهند که بیش از این مردم افغانستان و مخصوصا بانوان و زنان این کشور زجر و ستم ببینند و به نام اسلام و شریعت، قربانی افکار متحجرانه و غیر اسلامی این گروه شوند.
خوشبختانه در تقویم امسال 8 مارچ یا روز جهانی زن، برابر است با نیمه ماه شعبان که روز میلاد مهدی موعود است؛ روز انتظار «عدالت» و انتظار ظهور «عدالتگستر جهان» که مطابق روایات اسلامی «زمین را بعد از آن که پر از ظلم و جور شده باشد، پر از قسط و عدالت خواهد ساخت.» از سوی دیگر از طرف سازمان ملل متحد، روز 8 مارچ امسال (2023) با شعار «نوآوری و فناوری برای برابری جنسیتی» نامگذاری شده است. این مناسبت های مهم را به فال نیک می گیریم و آرزو می کنیم که روزی فرا رسد که همه شهروندان ما و به طور خاص بانوان کشور، به «عدالت و برابری» به معنای واقعی آن دست یابند.
کمیته حقوق بشر و زنان حزب عدالت و آزادی افغانستان
هشتم مارچ ۲۰۲۳
