به گزارش 8 صبح، رشد گروه‌های شورشی منطقه‌ای زیر حاکمیت طالبان در افغانستان، نگرانی‌های کشورهای منطقه را افزایش داده است. روسیه و پاکستان که از حامیان کلیدی طالبان به حساب می‌روند، نسبت به حمایت طالبان از ستیزه‌جویان مخالف این کشورها و عدم تعهد این گروه به مبارزه با گروه‌های هراس‌افگن منطقه‌ای، بهشدت انتقاد کرده‌اند.
به‌تازه‌گی، نشست دبیران شورای امنیت ملی کشورهای مشترک‌المنافع (CIS)، افغانستان را همچنان منبع تهدیدهای جدی امنیتی توصیف کرده است. اعضای این نشست با اشاره به افزایش تهدیدهای تروریستی از خاک افغانستان، از قاچاق مواد مخدر، نفوذ گروه‌های شورشی از طریق مرزهای آسیای میانه و صدور افراطیت و بنیادگرایی، ابراز نگرانی کرده‌اند. با این حال، برخی از تحلیل‌گران امنیتی با اشاره به تشدید حمله‌های تروریستی بر مواضع شیعیان و هزاره‌ها و افزایش نگرانی کشورهای آسیای میانه، طالبان را متهم به صدور تروریسم و تقویت گروه‌های شورشی در منطقه می‌کنند. همزمان، حکومت موقت پاکستان از طالبان خواسته است که از میان تحریک طالبان پاکستانی و دولت این کشور، یکی را انتخاب کنند.
روسیه از کشورهای نزدیک به گروه طالبان است. مسکو به رغم تعامل و همکاری نزدیک با طالبان، از افزایش تهدیدهای تروریستی از خاک افغانستان، ابراز نگرانی کرده است. خبرگزاری تاس روسیه به نقل از نیکولای پاتروش، دبیر شورای امنیت ملی این کشور، گزارش داده که افغانستان همچنان منبع تهدیدهای جدی امنیتی است. به گفته این مقام روسی، قاچاق مواد مخدر، نفوذ گروه‌های تروریستی از طریق مرزها، صدور بنیادگرایی و مهاجرت غیرقانونی از جمله تهدیداتی است که باید در منطقه با آن‌ها مقابله شود. این مقام ارشد امنیتی روسیه در نشست دبیران شورای امنیت ملی کشورهای مشترک‌المنافع (CIS) در مسکو گفته است: «ما از نزدیک و با نگرانی آن‌چه را در خاک افغانستان اتفاق می‌افتد، دنبال می‌کنیم.»
ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، نیز در سخنرانی ویدیویی خود خطاب به دبیران شورای امنیت کشورهای مشترک‌المنافع، نظم بین‌المللی را «متشنج و بسیار پیچیده» توصیف کرده است. کرملین متن سخنرانی پوتین را منتشر کرده که در آن آمده است: «ما می‌بینیم که وضعیت بین‌المللی بسیار پیچیده و متشنج است. درگیری‌های قدیمی دوباره شعله‌ور شده و کانون‌های جدید درگیری در تعدادی از مناطق ظاهر شده است.» رییس جمهور روسیه تاکید کرده که کشورهای مشترک‌المنافع با تهدیدهای دایمی مشترک چون تروریسم، جنایات سازمان‌یافته، قاچاق مواد مخدر و افراط‌‌گرایی در منطقه روبه‌رو هستند.
این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که در یک ماه پسین، چند حمله تروریستی بر مواضع شیعیان که عمدتاً هزاره‌اند، صورت گرفته است. حمله انتحاری علیه نمازگزاران شیعه در مسجد امام زمان در شهر پل‌خمری، مرکز ولایت بغلان که منجر به کشته شدن ۲۱ تن و زخمی شدن بیش از ۶۰ نمازگزار شد، یکی از خونین‌ترین حمله‌ها در سال جاری حساب می‌شود.
در تازه‌ترین مورد، در اثر حمله انفجاری بر یک بس شهری در منطقه هزاره‌نشین دشت برچی در غرب کابل، نیز ده‌ها تن کشته و زخمی شده‌اند. کشته‌گان همه غیرنظامی بوده‌اند. مسوولیت این حمله‌ها را شاخه خراسان داعش برعهده گرفته است؛ گروهی که حضور آن از سوی طالبان بارها انکار شده است. همچنان طالبان واپسین حمله بالای ریاست استخبارات این گروه در ولایت بلخ را ناشی از شارتی لین برق در یک منزل مسکونی خوانده‌‌اند، در حالی که براساس گزارش منابع محلی، پس از انفجارهای نیرومند، درگیری نیز رخ داده است.
در همین حال میرزامحمد یارمند، معین وزارت امور داخله حکومت پیشین، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «افغانستان به‌عنوان سلسله‌جنبان تروریسم به جای پاکستان، انتخاب شده است. زمانی که دفتر طالبان در دوحه ایجاد شد، آهسته‌آهسته گام‌هایی به سمت خودمختار شدن بخشی از طالبان برداشته شد. یک بخش طالبان به پاکستان وابسته‌گی‌های فراوان دارند، آن‌جا سرمایه‌گذاری کرده‌اند و منافع مشترک ساخته‌اند، اما بخشی دیگر از طالبان نسبت به پاکستان سوءنیت دارند.»
معین وزارت داخله حکومت پیشین می‌افزاید که با تسلط طالبان بر افغانستان، امکانات فراوانی برای تحریک طالبان پاکستانی توسط یک بخشی از طالبان در کشور فراهم شده است. او روند رو به رشد مدرسه‌سازی طالبان را ترویج بنیادگرایی در منطقه توصیف می‌کند. به گفته او، قبلاً حدود ۷۴ هزار مدرسه دینی در پاکستان نیروهای جهادگرا تربیه می‌کردند، اما اکنون تربیت این نیروهای جنگی و تروریستی در افغانستان توسط طالبان صورت می‌گیرد.
آقای یارمند تاکید می‌کند که طالبان در تمام سطوح «تروریست» تربیت می‌کنند و در همه بخش‌های آموزشی و تحصیلی به دنبال تربیت نیروهای تروریستی‌اند و حتا می‌خواهند حقوق‌دانان و داکتران این گروه نیز تروریست باشند. او نگرانی کشورهای منطقه را از رشد و نفوذ تروریسم در خاک این کشورها، به‌جا و واقعی می‌داند و تصریح می‌کند که در این خصوص باید تدابیر جدی روی دست گرفته شود. به گفته او، طالبان مانع ایجاد طرح اقتصادی «یک راه و یک کمربند چین» نیز خواهند شد و این کشور به سرنوشت پاکستان در رابطه با این گروه مواجه است.
این مقام حکومت پیشین حمله بالای ریاست استخبارات طالبان در شهر مزارشریف را ناشی از تشکیلات پیچیده درونی این گروه می‌خواند. او می‌گوید: «بالای ریاست استخبارات [طالبان] مزارشریف حمله شدید صورت گرفت که دیپوی آن به آتش کشیده شد. این زمینه‌ها از درون تشکیلات طالبان فراهم می‌شود، چون هر کدام [اعضای طالبان] برای آجندای مشخص آفریده شده است.»
در دو سال گذشته کشورهای آسیای میانه از جمله تاجیکستان بهشدت از حضور ده‌های گروه شورشی در افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند. تا کنون چندین حمله راکتی از خاک افغانستان بر تاجیکستان و اوزبیکستان نیز صورت گرفته که داعش مسوولیت آن‌ها را برعهده گرفته است. پس از دو سال و اندی، به نظر می‌رسد که متحد استراتژیک و حامی طالبان در نظام بین‌الملل، ظاهراً علیه این گروه خشمگین به نظر می‌رسد. در تازه‌ترین مورد، پاکستان از طالبان خواسته که طرف خود را در مواجهه با این کشور روشن سازند.
انوارالحق کاکر، نخست‌وزیر موقت پاکستان، در شانزدهمین نشست سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در تاشکند، پایتخت اوزبیکستان، گفته است: «شما [طالبان] باید بین پاکستان یا تحریک طالبان پاکستانی یکی را انتخاب کنید.» او در این نشست افزوده است که طالبان نه‌تنها به رغم وعده‌های مکرر خود هیچ اقدامی علیه گروه‌های شورشی نکرده، بلکه از این گروه‌ها حمایت کرده‌اند.
همزمان با این واکنش‌ها، واشنگتن‌پست گزارش داده که تسلط طالبان بر افغانستان، ستیزه‌جویان پاکستانی را جسورتر کرده است. به گفته این رسانه، الگوبرداری تحریک طالبان پاکستانی از طالبان افغانستان، حمله‌های مرگ‌بار را در این کشور افزایش داده است. طبق گزارش، عمر مکرم خان خراسانی، یکی از فرماندهان تی‌تی‌پی، گفته است: «مردم به‌گونه‌ای به صفوف ما می‌پیوندند که قبلاً ندیده بودیم.»
پیش از این آصف درانی، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان، گفته است: «نه‌تنها تحریک طالبان پاکستان در افغانستان پناه گرفته، بلکه برخی از افغان‌ها نیز به صفوف آن‌ها می‌پیوندند.» مقام‌های پاکستانی بارها تاکید کرده‌اند که از ۲۴ حمله تروریستی بزرگ در سال جاری در این کشور، در ۱۴ حمله آن شهروندان افغانستان دست داشته‌اند.
موسسه مطالعات درگیری و امنیتی پاکستان هم گفته که در نیمه اول سال جاری، حمله‌های شبه‌نظامیان در این کشور ۸۰ درصد افزایش یافته که اکثریت آن توسط تی‌تی‌پی صورت گرفته است.
گفته می‌شود روابط طالبان با پاکستان ابعاد چند‌بعدی دارد و دارای لایه‌های مختلف و پیچیده امنیتی و استراتژیک است، اما این رابطه از سوی بخشی از اعضای گروه طالبان با مشکل روبه‌رو شده است. محمدرضا بهرامی، سفیر پیشین ایران در افغانستان، در برگه ایکس خود در این مورد نوشته است: «به نظر می‌رسد مناسبات پاکستان و طالبان در ماه‌های اخیر را باید نقطه پایانی بر تفکری که از دهه ۹۰ مبنای رقابت‌های ژیوپلتیکی پاکستان در منطقه بود، Deep state [عمق استراتژیک] راهبردی محسوب نمود.»
گفتنی است که پیش از این، شورای امنیت سازمان ملل متحد در چهاردهمین گزارش تحلیلی خود گفته است که طالبان روابط خود با شبکه القاعده، تحریک طالبان پاکستانی و سایر گروه‌های تروریستی منطقه‌ای را حفظ کرده‌اند. براساس این گزارش، خطر تروریسم در افغانستان و منطقه در حال افزایش است و این گروه‌ها از آزادی بیش‌تر برخوردار شده‌اند.
